Makale - Grip
Grip nedir?
Grip(influenza, paçavra hastalığı); influenza virüslerinin değişik tiplerinin (A, B ve C tipleri), temel olarak üst solunum yoluna ve bazen akciğer ve diğer sistemlerde meydana getirdiği bir hastalıktır.
Gribe Neden Olan Virüsler ve Özellikleri
İnfluenza A virüsü insan dışında farklı canlı türlerinde de hastalık yapar vey hastalık yapmadan bulunabilir. Bunlar; domuzlar, atlar, kanatlılar ve deniz memelileri olarak sıralanabilir. Zarflı olan bu virüsün yüzeyinde bulunan hemaglütinin (H) ve nöraminidaz (N) bulaşabileceği canlıyı belirler . İnsanlarda temel olarak H1, H2 ve H3 ile N1 ve N2’nin değişik kombinasyonları (H1N1, H3N2 gibi) hastalık yaparken kuşlarda H5 N1 tipi, atlarda H7N7 tipi hastalık yapar. Bir başka önemli nokta H ve N’nin farklılaşabilmeleridir (mutasyonları) . Bu durum grip geçirsek bile farklı tiplerin oluşması sonucu tekrar tekrar grip geçirmemize neden olabilmektedir. B tipi daha az değişkenlik gösterirken C tipi genellikle değişkenlik göstermez ve bu nedenle salgınları nadirdir veya yoktur.
Grip Nasıl Bulaşır?
Bulaşma yolu temel olarak hasta insanların solunum çıkartıları ile (öksürük, aksırık ile çıkan damlacıklarla) doğrudan veya eller aracılığı ile dolaylı temas sonucu olur. Buna tıp dilinde damlacık yolu ile bulaş denir. Erişkin insanlar hastalık belirtileri başlamadan önceki 1-2 gün ve hastalık başladıktan sonraki 5 gün süresince bulaştırıcı olurken çocuklar ve ergenler 10 günden daha fazla hastalığı bulaştırabilirler.
Gripoin Kuluçka Süresi Ne Kadardır?
Kuluçka süresi 1-4 ortalama 2 gündür.
Gripin Hastalık Belirtileri ve Bulguları Nelerdir?
Rahatsızlık ani başlar. Üşüme , titreme, baş ve kas ağrıları ile öksürük, boğaz ağrısı, gözlerde sulanma, burunda tıkanıklık hafif akıntı ile başlar. Bu belirtiler 3-7 gün kadar devam eder, ancak öksürük, kırgınlık ve halsizlik 1-2 hafta sürebilir.
Soğuk Algınlığı ve Grip Aynı Şey midir?
Değildir. Soğuk algınlığında ateş nadirdir. Burun tıkanıklığı ve akıntısı, aksırık, boğaz ağrısı, genellikle hafif olan baş ağrısı, öksürük ve halsizlik temel bulgulardır. Bu şekilde soğuk algınlığına neden olan 10’dan fazla virüs vardır.
Kuş Gribi nedir?
Gribin kanatlılardan bulaşan bir tipinden başka bir şey değildir. Kuş gribi; evcil kanatlıların bazılarında ölüm oranı yüksek salgınlar yapabilen, su kuşlarının bazıları ile göç sırasında dünyanın birçok ülkesine dağılan ancak evcil kanatlılarda oluşan salgınlar sırasında sadece orada çalışan insanlara bulaşabilen genellikle zatürre ve solunum sıkıntısı ile seyreden bir solunum sistemi hastalığıdır. En önemli türü H5N1’dir. İnsandan insana bulaşı çok nadirdir.
Tedavisi grip gibidir.
Domuz Gribi Nedir?
Bazı ufak tefek farklılıklar dışında bütün belirti ve bulguları ile griptir. Grip salgınları gripin kaynağının adıyla anıldığı için 2009’daki bu salgına “Domuz gribi” (Meksika’da domuz ve kuş kaynaklı virüslerden genetik yapılar alan insan grip virüsü) salgını denmiştir. Aynı nedenlerle 1918’de “İspanyol gribi “ ve daha sonraları “Çin gribi “ gibi isimlerle grip salgınları isimlendirilmiştir.
Gripin Tedavisi Var mı?
İlk 48 saat içinde başlanmak kaydıyla etkin olabilen virüsün çoğalmasını durduran ilaçlar yanında belirtileri azaltan hastayı rahatlatacak ilaçlar da kullanılabilir . İlaçlar doktor tavsiyesiyle kullanılmalıdır.
Gripten Nasıl Korunalım?
Hastalık genellikle sonbaharda başlar ve ilkbaharda biter. Bu nedenle sıkı yaşam koşullarının olduğu kış ayları hastalığın çok görüldüğü aylardır. Salgın dönemlerinde kalabalık yerlerde bulunurken dikkat edilmeli ve hijyenik el yıkamaya her zaman olduğu gibi çok önem verilmelidir. Her yıl tekrarlanan bir aşısı vardır. Bu aşı doktorunuzun uygun gördüğü belli gruplara (50 yaş üstü insanlar ve müzmin hastalığı olanlar- kalp, şeker, solunum hastalığı olanlar gibi-, sağlık çalışanları v.b.) her yıl yapılmalıdır. Aşı grip mevsimi öncesi sonbaharın ilk aylarında yapılır. Hasta olan sağlık çalışanları hasta bakım işlerinden geçici bir süre uzak tutulmalı, cerrahi maske kullanmalıdır.
Grip Hastalığı Nasıl Sonlanır?
Gripte öksürük ve kırgınlık iki haftadan uzun süre devam etmesine rağmen, genel olarak hastaların çoğu 3-7 günde iyileşir. Küçük yaştaki çocuklar ile yaşlılar ve farklı tıbbi sorunları olan insanlarda (örneğin; kronik kalp ve solunum sistemi hastalıkları olanlarda) grip ciddi riskler taşır ve ciddi yan etkiler veya ölüme neden olabilir.